Hopp til hovedinnhold
OahpahusresurssatOahpahusdagus
Demokratiijarádár – movt bargat demokratiijain skuvllas
Oahpahusoassi

Demokratiijarádár – movt bargat demokratiijain skuvllas

Oasi birra

Mihttu

  • Oahpaheaddjestudeanttat, oahpaheaddjeoahput ja ovdánahttet ipmárdusa vuogádatlaš bargui demokratiijain ja borgárvuođain skuvllas obbalaččat/iežaset skuvllas.

Movt skuvla sáhttá addit ohppiide saji ovdánahttit iežaset borgáráddejumi ja borgárrolla; hárjehuvvot oaidnit iežas oassi obbalašvuođas, indiviidan mas leat sihke vuoigatvuođat ja geatnegasvuođat oktasašvuođas?

Leat iešguđetlágan oainnut maid demokratiija ja borgárvuohta skuvllas mearkkaša. Iešguđetlágan demokratiijaáddejumit deattut iešguđetlágan málliid searvat ja cehkiid mielmearrideamis.

  • Leago dehálaš ahte gávdno formálalaš struktuvrrat nugo luohkkáráđđi, ohppiidráđđi ja ohppiidovddasteaddjit SBL:s?
  • Leago deaŧalaš ahte oahppit hárjehallet demokráhtalaš dábiid, nu go ovda mearkka dihte digaštallama ja jienastemiid?
  • Ja jus nu, guđiid demokráhtalaš prinsihpaid galgá hárjehallat: eanetlohkostivra dahje unnitlohkostivra dahje unnitlohkosuodjaleami? Vuoitit ášši dahje soabadeami gaskaneaset?
  • Man deaŧalaš lea ahte oahppit ožžot vejolašvuođa leat fárus mearridit iešguhtege surggiid skuvlla doaimmas – astoáiggi, ortnet- ja meannudannjuolggadusaid ja ieš guovddášdoaimma: oahpahusa?
  • Man dehálaš lea nannet demokráhtalaš kultuvrra man hárjeheami bokte sihkkarastit gudnevuollegaš dialoga ja girjjátvuođa dohkkeheami

Dát gažaldagat mielddisbuktet olu eavttuid, buot jáhkuid rájes maid oahppit nagodit guorahallat ja árvvoštallat, masa oahpaheaddji pedagogalaš ovddasvástádus dárkkisteaddji ja rádjebiddji rávisolmmožin gullá, gitta doaibmanmunnái mii oahpaheddjiin ja skuvlla jođiheddjiin alddiineaset lea skuvlla geatnegasvuođaid ektui, nu go dat lea mearriduvvon oahpahuslágas ja oahppoplánabuktosis lea.

Jearaldagat movt demokratiija skuvllas galgá dahkkot ja guhkás galgá fanahit, sáhttá leat vuođđun áŋgirušši digaštallamiidda ja stuorra guovtteoaivilvuhtii oahpaheaddjejoavkkus. Dát digaštallamat leat deaŧalaččat vai juohkehaš oahpaheaddjejoavkkus ovdánahttá oktasaš ipmárdusa mii lea duogábealde pedagogalaš válljemiid ja sávaldagaid movt skuvlla bargodábiid berre ovdánahttit.

Mii leat danne ráhkadan hárjehusa bargiid mii systemáhtalaš reflekšuvdnagažaldagaiguin ofelastá golmma suorggi čađa skuvlla doaimmas

  • Loaktindoaibmabijut (biergasat ja luohkálanja hábmen, doaimmat earret oahpahusa)
  • Ortnet- ja láhttennjuolggadusat ja – njuolggadusat
  • Oahpahus ja árvvoštallan

Dain surggiin sáhttá suokkardit mii demokratiija ja ohppiid mielváikkuheapmi sáhttá leat ja berrešii leat, muhto makkár vára ja makkár doaibmanmuni oahpaheaddjit ja oahppit vásihit.

Hárjehusa sáhttá atnit máŋgga vuorus: maŋŋil vuosttaš guorahallan- ja kártenvuoru sáhttá dan maid atnit plánenáigumušaide.

Čađaheapmi

  • 1

    Doaibma: demokratiijaáddejupmi

    Juohke oasseváldi čállá post-it lihppui guđet bealit su mielas leat deaŧalaččat demokratiijii.

    Oasseváldit darvvihit lihpuideaset seaidnái, ja dat šláddjejuvvojit osiide.

    Ságastallan: Guđet demokratiijaáddejumit bohten ovdan dás?

    (Molssaeaktu dán doibmii sáhttá maiddá čađahit doabaságastallama dahje filosofalaš ságastallama mii guoskkaha demokratiija doahpaga.)

    (Alternativt til denne aktiviteten kan det gjennomføres en begrepsøvelse eller filosofisk samtale rundt begrepet demokrati.)

  • 2

    Oanehis logaldallan

    Iešguhtege demokratiijaáddejumiid birra. Movt bohtet dat ovdan bájiloasis oahppoplánabuktosis, guđiid lahkonemiid demokratiijaoahppamii mielddisbuktet dat? (Oahpuin birra, bokte, ovddas) – geahča maiddái ppt mii lea mielddusin (logas fal demokratiijaipmárdusat).

    FiilaOvdanbuktin

    Demokratiradaren - presentasjon om ulike demokratiforståelser. ppt

  • 3

    Joavkobargu: demokratiijarádára geahčadeapmi

    Juoge olggus demokratiijarádár-árka (geahča mielddus vuođul) ja ovdanbukte rádára:

    Čájet movt iešguđetlágan suorggit skovis sáhttá ovddastit iešguđetlágan suorggit skuvladoaibmas.

    Oasseváldit barget 3-5 olbmo joavkkuin ja geahčadit jearaldagaid:

    a) Jearaldagat maid guorahallat (suorggi suorgái rádáris):

    • Maid mielddisbuktá demokratiijaoahppan dán suorgái?
    • Movt sáhttet oahppit hárjehallat ja doaimmahit iežaset mielborgárvuođaset?

    á) Jearaldagat guorahallamii (suorggis suorgái rádáris):

    • Mii lea oahpaheaddji/jođiheddjiid doaibmanmunni dán suorggis?
      • Eavttut
      • Eastagat
      • Várra
      • Vejolašvuođat
    FiilaDokumeanta

    Demokratiradar - handout, Dembra

Loahpalaš guorahallangažaldagat

Oasseváldit čállet guđiid konkrehta jurdagiid iežaset barggu hárrái demokratiijain ja borgárvuođain iežaset skuvllas sii váldet fárrui hárjehusas.

Viidáset bargu

Fáddá

Demokratija

Áigeguovdilis resurssat

relatedLessonPlans

relatedArticles

relatedResources